Horyniec-Zdrój

Lecznicze właściwości tutejszych źródeł siarczkowych znane były od dawna. Miała tu bywać w celach zdrowotnych Marysieńka Sobieska, a nawet sam król Sobieski. Udokumentowane początki uzdrowiska to jednak dopiero koniec XIX w., kiedy to Aleksander Poniński urządził pierwszy, prymitywny zakład kąpielowy. Wykorzystywana była woda z dwóch źródeł: z jednego do kapieli, z drugiego do picia.

W 1923 r. nowy właściciel, Stanisław Karłowski ponownie uruchomił uzdrowisko. Nowy zakład kąpielowy powstał w kompleksie posiadłości dworskiej. W miejscu, gdzie biły lecznicze źródła, powstał park zdrojowy. W 1969 r. powstało w adaptowanym pałacu Ponińskich sanatorium "Metalowiec". W 1973 r. zakład przyrodoleczniczy został przejęty przez P.P. "Uzdrowiska Polskie". Od 1973 r. Horyniec ma status uzdrowiska.

Zabytki

• Pałac Ponińskich powstał w miejscu starego dworu Telefusów z XVII w. Kolejni właściciele zmieniali przez wieki jego wygląd; obecną formę otrzymał podczas gruntownej przebudowy przez Ponińskich w latach 1905-1912. Po II wojnie światowej mieścił się tu PGR, od 1969 r. sanatorium "Metalowiec" (obecnie pod nazwą "Sanatorium Bajka").
  
  
• Teatr dworski – budynek późnoklasysystyczny, wzniesiony w latach 1843-1846 przez Leandra Piotra Ponińskiego na życzenie syna, Ludwika Nikodema – miłośnika teatru. Grały w nim zespoły m.in. z Wiednia i Lwowa. Po zniszczeniach I wojny światowej odbudowany w 1935 r. Ponownie zniszczony w 1946 r. przez UPA i odbudowany dopiero w 1973 r. Obecnie mieści się tu Gminny Ośrodek Kultury (organizator Biesiad Teatralnych i Przeglądu Teatrów Małych Form), kino "Roztocze" oraz ośrodek informacji turystycznej.
  
  
• Kościół Zdrojowy – zbudowany został w 1818 r. jako kaplica dworska, potem służył do końca II wojny światowej jako cerkiew greckokatolicka. W 1947 r. przejęta przez Kościół rzymskokatolicki. W 1984 r. została znacznie rozbudowana i zamieniona na kościół pw. bł. Jakuba Strzemię. Pierwotna, klasysystyczna kaplica z czterokolumnowym portykiem, tympanonem i herbem fundatorów – Stadnickich – nad drzwiami stanowi obecnie front kościoła. Przy wejściu na teren kościelny znajduje się trójłukowa dzwonnica; zachował się też jeden krzyż bruśnieński z dawnego przykościelnego cmentarza grzebalnego.
  
  
• Cmetarz parafialny z mauzoleum Ponińskich i XIX-wiecznymi nagrobkami bruśnieńskimi
  
  
• Pomnik dłuta Grzegorza Kuźniewicza, poświęcony żołnierzom poległym w latach 1918-1919 w wojnie polsko-ukraińskiej
  
  
• Kościół i klasztor franciszkanów – zespół o charakterze obronnym (grube na 2,5 m ściany, mur obronny i fosa) z XVIII w. Budowę rozpoczął w 1703 r. Piotr Felicjan Telefus, ukończył w 1759 r. Mikołaj Stadnicki. Barokowy kościół jest budowlą jednonawową, z węższym prezbiterium i sklepieniem kolebkowym z lunetami. W ołtarzy głównym pokryta złotem rokokowa rzeźba patronki kościoła – Matki Bożej Niepokalanego Poczęcia. Na łuku tęczy oryginalne freski z czasów budowy kościoła.
  
  
• Dawny młyn kamienny

Horyniec-Zdrój sanatoria:

Uzdrowisko Horyniec Sp. z o.o.

Sanatorium Uzdrowiskowe BAJKA

źródło: http://pl.wikipedia.org